Abidin Dino nasıl bir hayat yaşamıştır? Abidin Dino'nun meslekleri ve eserleri nelerdir? Abidin Dino'nun yaşadığı zorluklar nelerdir?

Titri o kadar zengin ki; Karikatürist, sinemacı, dekoratör, yazar, afişçi, illüstratör. Ve de en önemlisi ve bilineni RESSAM.
Arama motoru google tarafından yaş gününde Doodle yapılan isim. O bir sanat adamı... Elleriyle üretti, var etti, yarattı ve okşadı. O beynini elleriyle şekillendiren büyük sanatçıydı. Ömrü boyunca öfkenin, sevginin, mutluluğun ve hüznün resimlerini yaptı. Dino'nun fırçalarında mavinin, deniz kenarının, dağ başlarının, deli doluluğun, özlemlerin, belalı dünyaların, kaygılı düşüncelerin, denizde duyulan ürpertinin ve daha nicelerinin resmi vardı.

Abidin Dino'nun hayatı

  • 23 Mart 1913’te İstanbul'da dünyaya geldi. Ailesi Birinci Dünya Savaşı öncesi İsviçre’nin Cenevre kentine yerleşti. 1920’de ailesiyle beraber Fransa'ya geçti.
  • 1925'te Türkiye’ye dönen Abidin Dino, erken yaşta anne ve babasını kaybedince Robert Kolej’deki eğitimini yarıda bırakarak, kendini karikatür ve resim sanatına adadı.
  • Bir süre sonra (1937) Paris'e yerleşti. Askerliği için yurda döndükten sonra, siyasal nedenlerle Adana’ya yerleşmek zorunda kaldı.
  • 1943'te İstanbul Üniversitesi'nde asisten olan Güzin Dikel ile Adana'da evlendi.
  • 1946'da eşiyle beraber Ankara'ya geçti. Eşinin Ankara Dil ve Tarih–Coğrafya Fakültesi’ne doçent olarak atanması sebebiyle.
  • İstanbul’a geri döndükten sonra kaleme aldığı "Çingeneler" senaryosu yasaklansa da o Nâzım Hikmet’in açlık grevi sırasında şairin özgürlüğe kavuşması için yoğun uğraş verdi.
  • 1950 sonrası ağırlaşan siyasal koşullar nedeniyle Roma’ya geçti, çeşitli grup sergilerine katıldı.
  • Paris’e yerleşmesiyle birlikte Fikret Muallâ, Avni Arbaş gibi eski ressam arkadaşlarıyla karşılaştı, Picasso ve Tristan Tzara ile buluştu. Picasso, Dino’nun bir süre Vallauris'te Madoura seramik atölyesinde çalışmasına ve maddi durumunu düzeltmesine katkıda bulundu.
  • Nazım Hikmet ile çok yakın dostluğu vardı.

Abidin Dino'nun sanatı

  • Resimlediği ilk kitap, Nâzım Hikmet’in "Sesini Kaybeden Şehir" oldu.
  • İlk çizgi ve yazıları Fikret Adil’in yönettiği "Artist" dergisinde çıktı. 
  • 1933’te beş sanatçıyla birlikte D Grubu’nu kurdu. Ertesi yıl Mustafa Kemal’le İstanbul’da karşılaştı ve portresini çizdiği Atatürk’e bunu imzalatarak yayımlattı.
  • Rejisör Yutkeviç tarafından Lenfilm Stüdyoları’nda dekoratör ve ressam olarak öncü filmlerde çalıştı.
  • 1937’de Tüfekli Adam filminin hazırlıklarını yaptı.
  • Adana'da kardeşi Arif Dino’yla birlikte küçük heykeller yaptı.
  • 1941 yılında basılan “Kel” adlı oyunu yasaklanarak toplatıldı.
  • Dino, Toros eteklerinde, "Sıtmalı Adam" konulu bir oyun denedi.
  • "Toros Destanı" adlı senaryosu yasaklandı.
  • Ağır bir hastalık ertesi "Verese" adlı piyesi yazdı.
  • Nuh’un Gemisi adlı dergiyi çıkardı.
  • 1949’da Anadolu'dan ve insanlarından esinlenen ilk sergisini açtı.
  • Anadolu uygarlıkları geleneğini yansıttığı 90 parça seramik eser yaptı.
  • 1955’te "İşkenceler ve Atom Korkusu" konulu ilk Paris sergisini açtı. Sonrasında dünyanın çeşitli yerlerinde sergileri vardı.
  • 1968 öğrenci olayları sırasında Paris’in sokaklarını çizdi.
  • Uğur Mumcu, Abidin Dino için "Ustaların ustası" yakıştırmasını yaptı.
  • 7 Aralık 1993’te Paris'te hayatını kaybedene dek sergiler açmaya, üretmeye deva etti.

NOT: Abidin Dino’nun vefatının ardından eşi Güzin Dino, Dino’lu yıllarını "Gel Zaman Git Zaman" adıyla kitaplaştırdı. 2006'da Abidin Dino Arşivini Sabancı Üniversitesi'ne bağışladı. Güzin Dino da 30 Mayıs 2013’te hayatını kaybetti.

KAYNAK: Sabancı Üniversitesi Bilgi Merkezi