Ev Hapsi Cezası kimlere ve hangi hallerde verilir? Ev Hapsi Cezasında uyulması gereken kurallar nelerdir?

Koronavirüs salgını sebebiyle 70 bin mahkumun ev hapsi gündemde. Tutuklu yakınları ev hapsi cezasının şartlarını araştırmaya başladı... Bu yeni düzenleme insan sağlığı düşünülerek istisnai bir durum. Peki biz genel olarak ev hapsinin ne olduğuna ve uygulamalarına bakalım...

Ev Hapsi Nedir?

Ev Hapsi; Mahkumların cezalarını evde çekme durumları. Ev hapsi için suçların hafif olması ve mahkemede yargıç tarafından karar verilmesi gerekir. Ceza bitene kadar evde kalma zorunluluğu vardır. Ancak bazı hallerde belli saatlerde dışarıya çıkabilme hakkı tanınır.

Cezasını çekerken her hangi bir yere gidip gidilmediği ayağında bulunan elektronik kelepçe sayesinde takip edilmektedir. Bu sayede nerede ne yaptığını görmek polisler tarafından zor olmayacaktır.

Bu sistem filmlerden de aşina olduğumuz gibi ABD’de bulunan bir hapis sistemidir. Geçtiğimiz zamanlarda Türkiye’ye de gelecek olan bu sistem artık yasalara göre Türkiye’de de ev hapsi bulunduğunu göstermektedir. Yapılan suçun hafifliğine göre Türkiye’de de suçlu kişi cezasını hücrelerde değil evinde geçirerek cezasını çekebilecektir. Ancak evden dışarı çıkmama yasağının da bulunduğunu söylemekte fayda var.

Ev Hapsi Şartları ve Uygulamaları

Ev hapsi verilebilmesi için bazı şartlar aranır. Sadece hafif suç değil ayrıca yaş sınırı gibi bazı şartlarda gerekir. Ev hapsine göre 5275 numaralı Ceza ve Güvenlik Önlemlerinin İnfaz konusundaki yasasının 110. Maddesine göre şu şekilde şartlar istenmektedir;

  • Bayan ya da 65 yaş ve üstü şahısların 6 ay ya da daha az ceza aldıysalar,
  • 70 yaş ve üstü olan şahıslar 1 yıl ya da daha az ceza aldıysalar,
  • 75 yaş ve üstü olan şahısların 3 yıl ya da daha az ceza aldıysalar ev hapsi şartlarına uygun olarak cezalarını hücrelerde geçirmek yerine konutlarında geçirebilmektedir.

Karar çıktıktan sonra kişi yaşayacağı konuta götürülerek uyması gereken kurallar anlatılır ve elektronik kelepçe takılır. Cezası bitince elektronik kelepçe çıkarılır.
Ev hapsi uygulaması ilk olarak mahkeme kararından sonra (istisnai durumlar hariç) 10 gün içerisinde gerçekleşen elektronik kelepçe ile başlamaktadır.
Ceza ve Güvenlik Tedbir yasasına uygun bir şekilde elektronik kelepçe takılarak kişinin takip edilmesi ve kontrolü sağlanır. Suçlu kişi evinden dışarı adımını atarsa polisler hemen bunu görebilecek ve hızlı bir şekilde önlem alabilecekler.

Yasa gereği suçu olan hükümlü kesinlikle ev hapsindeyken evden dışarı çıkamaz. İş ya da eğitim durumları hariç.
Ev hapsi uygulamasında suçlu olan kişinin her hangi bir mazereti yok ise konutu terk edemez ya da ev değiştiremez. Sadece doğal afet gibi durumlarda terk etmesine müsaade edilir ancak yine de kontrol edilip takip edilir. Acil bir durum var ise buna göre izin verilir. Bunun dışında Denetimli Serbestlik Müdürlüğünden izin alması gerekir. Eğer izin almadan evden çıkar ise yasalara uymamış olur ve kalan cezası katlanarak bütün cezasını hapishanede geçirmek zorunda olacaktır.
Bunun yanı sıra uygulama sırasında evden dışarı çıkma izni de verilmektedir.

İşte o izinler

  • Ev hapsi yaşayanlar ilk 6 ay içerisinde günde 1 saat dışarı çıkma izni verilir.
  • İkinci 6 ay için günde 2 saat evden dışarı çıkma izin verilir.
  • Üçüncü 6 ay için günde 3 saat evden dışarı çıkma izin verilir.
  • Dördüncü 6 ay için ise 4 saat evden dışarı çıkma izin verilir.

Dışarı çıksa da elektronik kelepçeyi asla çıkarmaması gerekmemektedir. Bu izinler uygulamasının yanı sıra polis ya da yetkili memurlar bazı vakitlerde suçluyu evinde ziyaret ederek durumunu kontrol eder. Şayet yüksek riskli suçlular ev hapsi gördüyse o zaman bu kişilerin denetimleri daha farklı uygulanmaktadır. Örneğin bu yüksek riskli suçluların ev hapsi aldıklarında günde minimum 10 saat hiç evin kapısından bile çıkmaması gerekmektedir.