Cemre’nin sözlük anlamı nedir? Cemre düşmesi ne anlama gelir? Kaç Cemre düşer? Cemre vakti yazılan şiirlere ne denir?
Cemre adının hem erkek hem de kız ismi olarak kullanımı vardır. Türk Dil Kurumu’na göre Cemre’nin tanımı;
Şubat ayında birer hafta aralıklarla önce havada, sonra suda ve en son toprakta oluştuğu sanılan sıcaklık yükselişi.
Cemre Arapça kökenli bir kelimedir ve sözlük anlamı “kor” yani “ateştir.” “Ateş parçası” olarak da kullanılan Cemre Anadolu'da “imre”, “imere” “zemheri” veya “Cemre” şeklinde de adlandırılır.
Halk arasında hava sıcaklığının artması olarak değerlendirilir.
Cemrenin ilkbahar başlamadan hemen önce 7 gün arayla havaya, suya ve toprağa sırasıyla düştüğüne inanılır. Ve bu cemre düşmeleri sonrasında havanın ısındığı görülür.
Cemre ne zaman düşer?
Birinci Cemre Havaya (19-20 Şubat),
İkinci Cemre Suya (26-27 Şubat)
Üçüncü cemre (5-6 Mart) toprağa düşer.
Cemre düşmesiyle birlikte “Hıdırellez” ve “Nevruz” kutlamaları başlar.
Türk kültüründe çok önemli bir yeri olan “Cemre” Osmanlı zamanında Divan şairlerini de etkilemiştir. Cemre zamanlarında önemli kişilere övgü şiirleri yazılırmış ve o şiirlere de “cemreviye” denilirmiş.
Takvimsel anlamda Cemre
Anadolu'da yaygın olarak kullanılan geleneksel halk takviminde yıl”kasım günleri” ve ”Hızır günleri” olarak mevsimsel anlamda kış ve yaz diye ikiye bölünür. Kasım günleri, miladi takvime göre 8 Kasım'da başmar ve 179 gün sonra 5 Mayıs'ta sona erer. Kasım günleri, 4 yılda bir şubat ayı 29 çektiği zaman 180 gün olur. Hızır günleri ise 6 Mayıs'ta başlar ve 7 Kasım'a kadar 186 gün olarak sürer.
Cemrelerin düşmesi, Kasım günlerinden Hızır günlerine, başka bir ifadeyle kıştan bahara geçişin sembolleri olarak gösteriliyor.
