Ruslar'ın 1864'te yaptığı Çerkes soykırımında ne olmuştur? Rus subay hatıratında savaşı ve sürgün edilen Çerkesler için o dönemde neler yaptıklarını anlatıyor.
Rus ordusu Kafkasya'yı onlarca kez işgal etmiş ve 1864'te Çerkesler'e karşı insanlık dışı bir tutum sergilemiştir. Bir yıl sonrasında "soykırım" bizzat kendileri tarafından itiraf edilmiştir.
Önce tarihin kara sayfalarına geçen o süreci hatırlatalım... Ruslar 21 Mayıs 1864'te son Çerkes birliğininin savaşı kaybetmesi sonrası büyük bir katliam yapar. Esareti kabul etmeyen köyleri ve evleri ateşe verilen Çerkesler Karadeniz sahillerine yürür. Çerkesler açlık ve salgın hastalıkla boğuşmak durumunda bırakılır. Onbinlerce Çerkes sahile ulaşamadan hayatını kaybeder.
Gemiciler daha fazla para kazanmak adına kapasitesinin üzerinde insanı gemiye doldurur ve fazla yol alamadan batar.
Hasta olanlar ise denize atılır öldürülür.
Çar'ın (Rus) subayı Alexander Zyatov, 1 yıl sonra hatıratında şu itirafta bulunur:
“Çerkeslerin köylerini yaktık. Hayvanlarını öldürdük. Ekinlerinin üzerinde atlarımızı sürdük.
Çocuklarını acımasızca öldürdük ve Çar bize bu katliamları yaptık diye bu onur madalyasını verdi.
Hangi onur!
Hangi onurlu insan bunları yapabilir!
Ben tanrıya her gün beni affetmesi için yalvarıyorum.
Çerkesler vatanlarını savundular ve yiğit insanlardı.
Biz ise insanlıktan çıkmış birer ucubeden farksızdık.
Elimize esir düşen Çerkeslerle yan yana geldiğimizde sanki biz onların esiri gibi duruyorduk.
Onlar ise dimdik ve vakur tavırlarından taviz vermiyorlardı.
Tanrı beni affetsin.”
