Beyazıt Devlet Kütüphanesi ne zaman kuruldu? Beyazıt Devlet Kütüphanesi’nin ilk adı neydi? Beyazıt Devlet Kütüphanesi’nde kaç tane eser vardır?
24 Haziran 1884 tarihinde, Beyazıt Külliyesi’nin İmaret kısmında hizmete açılan Beyazıt Devlet Kütüphanesi, devlet eliyle kurulan ilk kütüphane olma özelliği taşır.
Kütüphanenin kuruluş amacı
Adı “Kütüphane-i Umûmî-i Osmanî”dir ve 1961 yılında toplanan VII. Milli Eğitim Şûrasında alınan kararla “Beyazıt Devlet Kütüphanesi” olarak değiştirilir.
İstanbul’un çeşitli yerlerindeki Vakıf kütüphanelerindeki koleksiyonlar bir araya getirilmesi ve “bazı cami, türbe ve kenar mahallerde mahv ve telef olunan kitapların zayiinin önlenmesi, hem de ehil ve erbabının istifadesine sunulması” amacıyla milli kütüphane kurulmak üzere harekete geçilir.
Kütüphane için uygun bir yer aranır. Merkezi bir yer olması düşünülür ve Beyazıt İmareti uygun bulunur.
Fatih’in oğlu Sultan II.Beyazıt tarafından 1501-1506 yılları arasında yaptırılmış olan, toplam 17 kubbeden oluşan İmaretin 6 kubbeli bölümü, zamanın padişahı II.Abdülhamit’in direktifleri ile restore ettirilir.
Raflarına yerleştirilen “Naima Tarihi” ile hizmete açılan kütüphane, Beyazıt Camii’nden getirilen, etraftan toplanan, satın alınan ve bağış yoluyla gelen kitaplarla kısa sürede dolar.
1934 yılında Atatürk’ün emriyle çıkartılan “Basma Yazı ve Resimleri Derleme Kanunu” gereğince Türkiye’de basılan her türlü yayından bir adedi Kütüphaneye verildiğinden yer sıkıntısı başlar. Bu nedenle 1948 ve 1953 yılarında İmaretin diğer bölümleri de Kütüphaneye dahil edilir.
Bitişikte bulunan, 1867-1876 yılları arasında yapılmış olan Eski Dişçilik Okulu binası da , Kütüphane’nin o zamanki müdürü Muzaffer Gökman’ın üstün çabalarıyla kütüphaneye tahsis edilir ve restorasyonun ardından 1 Nisan 1988 tarihinde törenle hizmete açılır.
Kütüphane, ülkemizde kütüphanecilik alanında pek çok “ilk”lerin uygulamaya konulduğu bir mekandır.
Kütüphanelerimizde ilk cilt atölyesi ve matbaa Beyazıt Devlet Kütüphanesi’nde kurulmuştur.
24 Nisan 1952’de Kütüphanenin bir bölümünde Türkiye’de ilk defa tam donanımlı “Beyazıt Çocuk Kütüphanesi” açılmış ancak sonraki yıllarda yer darlığı nedeniyle 1961’de kapatılmıştır.
Modern kütüphanecilik alanında uygulanılmaya başlanan modern kataloglama çalışmalarına ilk kez Beyazıt Devlet Kütüphanesi’nde başlanmıştır.
Beyazıt Devlet Kütüphanesinin amacı ve görevleri
- Kütüphaneye, başta 6279 Sayılı Çoğaltılmış Fikir ve Sanat Eserlerini Derleme Kanunu uyarınca derleme, bağış ve resmi kurumlardan gelen kitap, broşür, dergi, gazete, harita, kartpostal, afiş, yazma eser vb. gibi fikir ve sanat ürünlerini düzenlemek ve gelecek kuşaklara aktarılmak üzere elverişli ortamlarda saklamak,
- Bütün vatandaşların bilgi edinmek, kendilerini yetiştirmek ve zamanlarını değerlendirmek için kitaplardan ve diğer bilgi kaynaklarından serbestçe ve ücretsiz olarak yararlanmalarını sağlamak,
- Belli programlar dahilinde eğitici ve kültürel faaliyetler (konferans, sergi, film gösterimi, yarışma vb.) düzenlemek,
- Kütüphaneye başvuranlara, aranan bilgi ve belgeler kütüphanede yoksa diğer kuruluşlardan yararlanmaları için yardımcı olmak, yol göstermek.
Kütüphanede neler var?
Kütüphanede bulunan toplam doküman sayısı 1.000.000’un üzerindedir.
Beyazıt Devlet Kütüphanesi’nde bulunan kitap sayısı da bugün 812.858’dir (Kayıtlı olup Araştırmacıların erişebildiği kitap sayısıdır).
Görme engelli vatandaşlarımızın yararlanabileceği, yine kütüphanedeki bölümde üretilen 5000 adet sesli kitap mevcuttur.
Ayrıca yine sayısı her gün değişmekle birlikte yaklaşık 130.000 ciltten oluşan 30.618 çeşit dergi ve 1869 çeşitten oluşan yaklaşık 55.000 cilt gazete bulunmaktadır.
2003’te, Türkiye’de bir şahıs tarafından toplanan en iyi kitap ve süreli yayın koleksiyonu olan Hakkı Tarık Us Kütüphanesi de Beyazıt Devlet Kütüphanesi’ne devredilmiştir.
Koleksiyonda bulunan gazeteler dijital ortama aktarılmış, diğer süreli yayınların da basılı kataloğu yayınlanmıştır.
Bunların dışında yaklaşık 63.893 adet kitapdışı materyal de (afiş, kartpostal, harita,para, pul vb.) koleksiyonda yer almaktadır.
Kütüphanin 2017 yılı okuyucu sayısı 100.900 dur. Bunun yanı sıra yurtiçi ve yurtdışından başvuran araştırmacıların istekleri de fotokopi ya da CD olarak karşılanmaktadır.
Kütüphane 7/24 hizmet vermektedir.
Beyazıt Kütüphanesi, Beyazıt Meydanı'nın Sahaflar kısmında Beyazıt Camii'nin ve İstanbul Üniversitesi'nin orta kısmında yer alır...
