Mustafa Kemal Atatürk ne zaman Başkomutan oldu? Başkomutan hangi yetkilere sahipti? Mustafa Kemal Atatürk'ün Başkomutan olurken isteği neydi?
Mustafa Kemal Atatürk her geçen gün daha iyi anlaşılmakta ve ne kadar büyük bir lider olduğu kimileri tarafından çok geç de olsa fark edilmektedir. İşte size Kurtuluş Savaşı dönemindeki Atatürk'ün hassasiyetini ve büyüklüğünü gösteren bir isteği...
Acil karar alınmalı
10-24 Temmuz 1921'deki Eskişehir-Kütahya Savaşları sonunda alınan yenilgi, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde karamsarlığa neden olur. Yenilginin sorumlusu aranırken bir taraftan da Yunan ordusunu yenebilmek için acil kararların hemen uygulanması gerekmektedir. Yorgun ordu canlandırılmalıdır.
Türk Ordusunun Sakarya'nın doğusuna çekilmesinden sonra TBMM'de başlayan gizli oturumlarda Mustafa Kemal'e meclisin tüm yetkilerinin verilmesi anlamına gelen "BAŞKOMUTANLIK" konusu tartışılır. Destek veren de vardır eleştiren de.
3 ay süreyle tek yetkili
Mustafa Kemal Paşa 4 Ağustos 1921’de Türkiye Büyük Millet Meclisine verdiği bir önerge ile Meclis yetkilerini isteyerek (yasama, yürütme, yargı) Başkomutan olmayı kabul edeceğini bildirir.
Çoğunluğun kabulüyle 5 Ağustos 1921'de Mustafa Kemal yasama, yürütme ve yargı yetkilerine 3 ay süreyle tek başına sahip olur. Amaç tabii ki çabuk kararlar almak ve bu kararları uygulamaktır.
Milli iradeye saygı
Olağanüstü şartlara rağmen Mustafa Kemal, "BAŞKOMUTANLIK" yetkisini üç ayla sınırlı olmasını ister. Bu onun "millî iradeye saygısını" çok net bir şekilde göstermektedir.
BÜYÜK BİR SAYGI VE ÖZLEMLE ANIYORUZ.
Anayasaya göre başkomutanlık
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 117. Maddesine göre;
Başkomutanlık ve Genelkurmay Başkanlığı;
Başkomutanlık, Türkiye Büyük Millet Meclisinin manevi varlığından ayrılamaz ve Cumhurbaşkanı tarafından temsil olunur.
Milli güvenliğin sağlanmasından ve Silahlı Kuvvetlerin yurt savunmasına hazırlanmasından, Türkiye Büyük Millet Meclisine karşı, Bakanlar Kurulu sorumludur.
Genelkurmay Başkanı; Silahlı Kuvvetlerin komutanı olup, savaşta başkomutanlık görevlerini Cumhurbaşkanlığı namına yerine getirir.
Genelkurmay Başkanı, Bakanlar Kurulu'nun teklifi üzerine, Cumhurbaşkanınca atanır; görev ve yetkileri kanunla düzenlenir. Genelkurmay Başkanı, bu görev ve yetkilerinden dolayı Başbakana karşı sorumludur.
Milli Savunma Bakanlığının, Genelkurmay Başkanlığı ve Kuvvet Komutanlıkları ile görev ilişkileri ve yetki alanı kanunla düzenlenir.
