Göğüs, kalp ve sırtı dinlemeye yarayan ve doktorların teşhis koyabilmek için kullandığı aletin adına ve özelliklerine bir bakalım...
Tıbbi ve doktorla özdeşleşmiş bir alettir... Bir çeşit sağlık açısından dinleme cihazıdır.
Nereler dinlenir?
Vücut içinde oluşan sesleri dinlemek için kullanılan aletin adı STETOSKOP'tur.
Göğüs, kalp ve sırt dinlenir.
Diyafram, tüp (elastik boru şeklinde) ve kulaklıktan oluşan stetoskop ile kalp atışı, akciğerdeki sesler, bağırsak ve midedeki sesler ile nabız dinlenir. Kan basıncını ölçmek için de kullanılır.
Neye yarar?
Doktorların dinlemeye dayalı olarak teşhis koymasına yardımcı olur.
Ki bazı değerlendirmelerde stetoskop ile doğru teşhis koyabilmenin tecrübeyle doğru orantılı olduğu vurgulanır. Sebebi ise özellikle kalpten çok farklı seslerin gelmesi olarak gösterilir.
Stetoskop nasıl icat edildi?
Prof. Dr. Ural Akbulut'un araştırmasındaki bilgilere bakarak stetoskopla ilgili bilgileri detaylandıralım...
Fransız doktor Rene Laennec; tanılarını kulağını hastaların göğsüne dayayıp kalp atışlarını ve nefes alışverişlerini dinleyerek koyuyordu.
Kadın hastalarda bu yöntemi denerken o kadar da rahat değildi, çekinirdi.
Bunun için de bir yöntem buldu..
Ağır işiten kişilerin kulaklarına taktıkları huni şeklindeki işitme cihazına benzer bir alet yapmaya karar verdi. Ki ilk adımı bir dosya kağıdını rulo yaparak hastasının göğsüne dayayarak attı. Kağıt ruloyla hem kalp atışlarını hem de nefes alışverişini duydu. Kağıt yerine ahşaptan yaptığı borularla denemeleri sürdürdü. Çam ağacının iyi sonuç verdiğini buldu.
Evindeki atölyesinde, 30 santimetre uzunluğunda ve 3,5 santimetre çapında boru şeklinde çamdan bir dinleme cihazı yaptı. Cihazın bir ucu kulağına uyacak boyutta, diğer ucu da huni şeklindeydi. Cihazın huniye benzeyen ucunu; hastaların sırtına veya göğsüne bastırıp, diğer ucunu kulağına dayayarak kadın hastalarını da muayene etmeye başladı. Duyduğu seslerin özelliklerini ve hastalıklara koyduğu tanıların kayıtlarını tuttu.
Stetostop ne demek?
Bu yeni cihaza bir isim ararken; sonometre ve tıbbi kornet gibi isimleri düşündü ama sonunda, Yunanca göğüs ve görme anlamındaki “stetoskop” adını türetti.
Stetoskopun gelişim süreci
Doktor Laennec, stetoskopla hastalıkların nasıl teşhis edileceğini anlatan “Tıbbi Oskültasyon” adlı kitabını 1819’da yayımladı. Stetoskop; tüm dünyada yaygınlaştı ve 1851’de İrlandalı A. Leared, stetoskopu iki kulakla dinlenebilir hale getirdi. Amerikalı G. P. Camman, 1852’de diyafram taktığı stetoskopu modern formuna kavuşturdu. Stetoskoplar, 1960’lardan itibaren yeni malzemeler çıktıkça daha da geliştirildi. Son yıllarda Doppler stetoskop ve elektronik stetoskoplar yapıldı. Elektronik stetoskopta, sesler elektronik veriye dönüştürülerek birkaç kat yükseltildi.
