Merkez Hakem Kurulu Başkanı olan ilklerin kadını Lale Orta’yı tanıyalım. Lale Orta'nın ilkleri... İşte kısaca Lale Orta’nın hayatı…

Türk sporunda “Lale” devri yaşanıyor. Dönemsel anlamda değil isim olarak tarihe geçen kadın anlamında. Son olarak Türkiye Futbol Federasyonu Merkez Hakem Kurulu Başkanı olan Lale Orta’dan bahsediyoruz. Peki kimdir bu Lale Orta…

Tarihler 1960’ı gösterdiğinde İstanbul'da bir kız doğdu ve adı Lale kondu. Bir süre Vefa Kulübü'nde basketbol oynadıktan sonra Türkiye'nin ilk kadın futbol kulübü olan Dostlukspor Kız Futbol Kulübü'nde futbola başladı. Dostluk Spor'da 1976-1989 yılları arasında futbol oynadı. Kulüpte kalecilik ve kaptanlık yaptı.

Yükseköğrenimini 1986 yılında Marmara Üniversitesi'nin İşletme Bölümü'nde tamamladı.

İlk kadın antrenör

1985 yılında antrenörlük kurslarına devam etti, kursu birincilikle bitirerek Türkiye'deki ilk futbol antrenörü kadın oldu. Antrenörlük eğitimi sırasında futbol hakemliği eğitimi aldı. Futbol hakemliği kariyerine erkek liglerinde devam etti. İlk olarak Eyüp stadında bir maç yönetti.

İlk kadın hakem

Türkiye profesyonel 1, 2 ve 3. liginde futbol maçı yöneten ilk kadın hakem oldu. Birinci lig seviyesinde yardımcı olarak yönettiği ilk maç, 20 Mayıs 1990 günü oynanan Galatasaray-Sarıyer maçı idi. Hakem olarak ilk Süper Lig maçı ise 1999 yılında oynanan Sakaryaspor-Ankaragücüspor maçı idi.

FIFA kokartlı kadın hakem

Marmara Üniversitesi'nin Beden Eğitimi Spor Yüksek Okulu'nun, spor yönetimi yüksek lisans programında eğitimine devam eden Orta, “Türk Spor Teşkilatı İçinde Futbol Hakemliği Statüsü" konulu tezi ile yüksek lisans eğitimini 1993'te tamamladı. 1995 yılında, Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği (FIFA) tarafından 27 ülkeden seçilmiş 54 kadın hakem arasına girerek dünyadaki ilk FIFA kokartlı kadın hakemlerden birisi oldu. Hakemliği bırakana kadar 60 uluslararası maç yönetti.

2000 yılında “Dünyada ve Türkiye’de Futbol Organizasyonları üzerine Analitik Bir Yaklaşım” başlıklı tezi ile doktor unvanı aldı ve böylece Türkiye'de futbol hakkında doktora tezi yazan ilk akademisyen kadın oldu.

Profesör oldu

Akademik kariyerine İstanbul Teknik Üniversitesi'nde (1998-2003) ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nin Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü'nde öğretim üyesi (2003-2009) olarak devam etti. 2009'da Okan Üniversitesi'nde Spor Bilimleri Bölümü başkanlığını üstlendi. 2020 yılında profesör unvanını aldı.

Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi (TMOK)'nde, Türkiye Faal Futbol Hakemleri ve Gözlemcileri Derneği'nde, TFF Merkez Hakem Kurulu'nda çeşitli görevler yaptı. UEFA'da Delege ve Hakem Gözlemciliği (2006-2009) ile UEFA Hakem Eğitimciliği (2006-2007) yaptı.

Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) tarafından kadınların spora katılması konusunda öncü rol üstlenen kişi ve kurumlara verilen "Kadın ve Spor 2002 -Avrupa Kıtası Büyük Ödülü"'ne değer görüldü.

2003 yılında, UEFA tarafından Avrupa kıtasındaki en iyi 17 hakemden biri olarak seçildi.

21 Mayıs 2005 tarihinde Almanya'nın Postdam kentinde Almanya (Djugarden) ve İsveç (Alvsjö) takımları arasında oynanan UEFA Kupası Kadınlar Final Maçı'nı yönetti.

İsmi, Küçükçekmece Stadı’nda hakem odasına verildi.

Lale Orta'nın tartışılan olayı

Lale Orta, MHK Başkanı olmasının ardından Kasımpaşa-Galatasaray maçı sonrası yayıncı kuruluştaki programa Donk-Zaniolo pozisyonunun VAR odasından çekilmiş cep telefonu görüntüsünü göndermesi ve gösterilmesini istemesi ile olay oldu. Galatasaray camiasından büyük tepki gördü, istifası istendi. Ancak Lale Orta, kendini savunup adalet için bunu yaptığını ifade etti. Ancak spor camiasındaki ortak görüş MHK Başkanının bu tarz olaylara girmesinin doğru olmadığı yönündeydi. "Çünkü benzer durumlar ve pozisyonlar neredeyse her maç yaşanıyor. Bu durumda Lale Orta sürekli her proframa ekran görüntüsü mü gönderecek!" eleştirisi yapıldı.