2018’de dünyanın en zenginleri listesinde zirveye çıkan amazon.com’un kurucusu Jeffrey Preston Bezos bugünlere nasıl geldi? Bezos’u yakından tanımaya ne dersiniz?
Jeffrey Preston Bezos (Jeff Bezos) kimdir? Bu soruya “tanımıyorum, adını ilk defa duyuyorum” cevabı verebilecek binlerce insan vardır belki. Ama o binler tanımadıkları Bezos’un hizmetini almakta ve buna bağlı olarak da o insanı zengin yapıp zirveye taşımakta. Peki nasıl?
Hayallerinin peşinden giden ve yıllar öncesinin öngörüsü tutan, 2018’de yüz milyarı aşan kişisel geliriyle Bill Gates’i bile (kısa süreli de olsa) sollayan 1990’lı yılların sonundaki bu dahi çocuğu yakından tanıyalım. Onun babadan kalma bir zenginliği yok! Aksine kaybı var. Gerçek babasını 10 yaşında öğreniyor, ki o biyolojik gerçek babası aktör olmak için 17 yaşında anne olan Jacklyn’i terk edip gidiyor. Sonrasında ise başarısız olup alkol problemi yaşıyor ve hayatını sirklerde geçiriyor.
Bezos’a babalık yapan kişi ise Kübalı bir göçmen. O göçmen üvey olan oğluna “çalışkanlığı” ve “azmiyle” etki ediyor. 4 yaşındayken yattığı beşiğin parmaklıklarını tornavidayla sökmesi onun zekası ve farkıyla ilgili önemli bir veri. Bezos, yaz tatillerini büyükanne ve büyükbabasının çiftliğinde geçiriyor. ABD’de atom enerjisi firmasında çalışan büyükbabanın etkisi kesinlikle yadsınamaz. Bezos, dedesi sayesinde elektronik aletleri tanımaya bilgi edinmeye başlıyor. Sıra dışı şeyleri seven Jeffrey, “Star Trek” hayranı.
İlk İşi “Rüya” Gibi
Kız arkadaşı Ursula Werner ile birlikte çocuklara “Rüya Enstitüsü” adını verdikleri 10 günlük bir yaz kampı kuruyorlar. Öğrencilere kamp liderliği yapıyor. Liseyi birincilikle bitiriyor. Princeton Üniversitesi bilgisayar bilimi bölümünden mezun oluyor. İşi hazır ama o Intel’den gelen teklifi reddederek kendi işini kurmaya karar veriyor. Fitel’i kuruyor ama “Girişimcilik Projesinde” başarısız oluyor. Sonrasında yatırım fonu şirketi olan D.E. Shaw’da çalışıyor, genel müdür yardımcılığına kadar yükseliyor.
1993’te iş arkadaşı araştırma asistanı MacKenzie Tuttle ile evleniyor. 1994’te ise hayatını değiştirecek bir haber okuyor. O da ilgi alanı olan bilgisayar dünyasında internetin kat be kat büyüdüğünün ilanı oluyor. Kafasındaki projeyi hayata geçirmek için internet ortamında satabileceği 20 ürün seçiyor. Ancak müzik piyasası ve diğerlerinde rekabet gücünün az olacağını düşünerek kitaplarda karar kılıyor. Babasından ödünç araba ve borç para alıyor. İşi bırakıyor ve Amazon.com’u kuruyor. Geleceğin ve ekonominin seyrini değiştirecek, dünyanın tanıyacağı sistem, odun sobası yanan bir araba garajında ateşleniyor. Toplantılarını ve önemli görüşmelerini evinin yakınındaki kafede yapıyor.
Bezos, Silikon Vadisi’ni pahalı görüp daha ucuz programcılar bulabileceğini düşündüğü Seattle’a tercih ediyor. Amazon.com’un açıldığı ilk yıl 45’e yakın ülkede satış yapılıyor. O, bu sayede öngörüsüyle dünyanın en büyük online alışveriş perakendecisi haline geliyor. 1 Kasım 1994’te isim tescili alınan ve her geçen gün büyüyen Amazon.com, 1997 ile 2001 yılları arasında krizden etkilenmiyor. 2001’in ilk çeyreğinde açıklanan net kar 5 milyon dolar oluyor. 1998’de Google’a, 2011’de ise Uber ve Airbnb’ye yatırım yapan Bezos, çocukluk döneminin hayali, gençlik döneminin hedeflerine ulaşmakla kalmıyor başarısını uzay çağında taçlandırıyor.
Uzaylı Bakış Açısı
Öğrencilik döneminde “İnsanlığın geleceği bu gezegen üzerinde değil” diyen zeki iş adamı, Blue Origin isimli uzay havacılığı şirketi kuruyor. İlk etapta kitap satışıyla başlayan online ticareti günümüzde film, beyaz eşya, elektronik ürünlere kadar çok geniş bir yelpazede hizmet veriyor. Bezos, Amerika’nın ünlü yayın organı Washington Post’u alıp orada da söz sahibi oluyor. Hayallerinin peşinden gitmeye devam eden bu öngörü ustası; çalışanlarına da (motivasyon için) şöyle sesleniyor; “Çok çalışın, eğlenin ve tarih yazın.”
Olmazsa Olmaz Felsefesi
“Müşteri memnuniyeti” Bezos’u sanal ortamda gerçekçi kılan ve başarıya götüren kilit cümle ve felsefe belki de “müşteri memnuniyeti” oluyor. Ticaret dünyasında “Müşteri her zaman haklıdır” sözünü tam olarak şiar edinmiyor ama şikayet mektuplarına önem veriyor, tek tek kendisi okuyor ve bazen de çalışanlarını test etmek adına kendisinin mektup gönderdiği oluyor.
Bir Bakışta Bezos
- Kimilerine göre çok cimri kimilerine göre ise tutumlu.
- Azimli ve zeki.
- Sert bir yönetici profili ve bu konuda eğitimli.
- Otomobili 1996 model Honda Accord.
- İş ortamında; eğlencelere, yemeklere ya da bedava atıştırmalıklara karşı.
- Beverly Hills’te 24.5 milyon dolarlık villasıyla Tom Cruise’un komşusu.
- New York Century Tower’da 10 bin metrekarelik 3 tane dairesi var.
- Evlenmeden önce kadınlarla iletişimini iyileştirmek için salon dansı dersi aldı.
- Boş zamanlarında film izler.
*Bol ikramiyeli işinden internette gelecek gördüğü için ayrıldığını belirten Bezos, Amazon.com’u evinin garajında kurmaya karar verdi. Toplantılarını ve önemli görüşmelerini evinin yakınındaki cafede gerçekleştiren ünlü girişimci, Amazon.com’un açıldığı ilk yıl 45’e yakın ülkede satış yapmayı başardı.
Yazı: Burçak Öksüz Doğan
Kaynak: Marmara Life Dergisi