Akşemseddin kimdir? Akşemseddin’in eserleri nelerdir?

Akşemseddin nerede, ne zaman doğmuştur? Aldığı eğitimler ve eserleri nelerdir? Fatih Sultan Mehmet’e nasıl bir etkisi olmuştur? Fatih Sultan Mehmet ile İstanbul’a ilk giriş hikayeleri nasıldır?

Çok yönlü bir değer Akşemseddin... Eğitim hayatına, ilklerine, izlerine, hizmetlerine ve eserlerine bir bakalım...

Akşemseddin’in kısaca hayatı

1389’da Şam’da dünyaya gelir.
Asıl adı ile Şeyh Muhammed Şemsettin Bin Hamza’dır.
7 yaşında babası Şerafeddin-i Hamza Şami ile Samsun’a bağlı Kavak’a gelir.
Küçük yaşlardan itibaren bilime ve sanata ilgi duyar.
İlim tahsilini tamamladıktan sonra, Osmancık’da müderris olur.
Amasya’da medreselerde eğitim alır ve sonra büyük üne kavuşur.

15. yüzyılın en büyük sufilerinden biri ve çok yönlü Türk Bilim adamı olarak görülür.
Haci Bayram Veli’nin müridi ve (II. Murat’ın emir ve isteğiyle) Fatih Sultan Mehmet’in hocalarındandır. İstanbul’un manevi fatihi olarak da anılır.
Saçının ve sakalının ak olması ve beyaz elbiseler giymesinden dolayı “Akşeyh” veya “Akşemseddin” adlarıyla bilinir.
Soyu Ebu Bekir’e kadar ulaşır. İskilip’te çocuklarından Nurulhuda’nın türbesi ile diğer yakınlarının mezarları vardır. Evlik köyündeki tek bir çivi çakılmadan yapılan camiyi onun yaptırdığı yazılır.
Hizmetleri
Üstün zekası ve anlayışı, yılmak bilmeyen çalışma gücüyle kendini kitaplara adar.
Başta İslami tıp, astronomi, biyoloji ve matematikte zamanın ünlülerinden olur. Tıp alanında bulaşıcı hastalıklar üzerinde önemli çalışmaları vardır. İlk hastalıkların insandan insana geçişini sağlayan miktop teorisini ortaya atar. Tarihte mikroorganizmalardan bahseden ilk kişidir.
Uzun yıllar Osmanlı medreselerinde çalışarak yüzlerce öğrenci yetiştirir.
İstanbul’un fethinde önemli payı vardır. Genç sultanı teşvik etmiştir. Fethin en önemli günlerinde Ebu Eyyub’el Ensari’nin kabrini bularak ordunun maneviyatını yükseltmiştir.

İlk İstanbul’a giriş hikayesi

Dünya malına önem vermeyen Akşemseddin’in Fatih Sultan Mehmet ile İstanbul’a girişleri sırasında şöyle bir olay yaşanır:

Fatih Sultan Mehmet beyaz atına binliş ve ordunun önündedir. Yanında da onu yetiştiren Akşemseddin, Molla Hüsrev ve Molla Gürani vardır. Türk Ordusunu karşılayan şehir halkı yol boyunca dizilmiştir ve ellerindeki çiçekleri padişaha sunmak isterler.

Şehir ahalisi, beyaz sakalıyla, ağır duruşuyla Akşemseddin’i padişah sanıp çiçekleri ona vermeye çalışır. Akşemseddin atını geri çekip göz ucuyla Fatih’i gösterir. Fatih Sultan Mehmet de çiçeklerle kendisine doğru yürüyenlere hocası Akşemseddin’i gösterir ve "Gidiniz, çiçekleri gene ona veriniz. Sultan Mehmet benim, ama o, benim hocamdır" der. İlk İstanbul’a Akşemseddin girer.

1459 yılında hayatını kaybeder. Fatih Sultan Mehmet Bolu’nun Göynük ilçesinde ona türbe yaptırır.