Kayseri’de genç bir çoban… Ağa parasını vermez o da bu duruma sitem ederek eşkıyalığa başlar ve bakın sonrasında neler olur neler? Efsane bir hikaye...
Halk arasında Cello ya da Çello diye söylense de daha çok Çöllo biçimi yaygındır.
Çöllo, kimine göre Kayseri Sarız’ın İncedere köyünden, kimilerine göre de Pınarbaşı’nın Kadılı köyünden olup asıl adı İsmail’dir. Genç Çöllo, bir ağanın yanında çobanlık yapar. Ağa ücretini vermeyince eşeğini satıp bir toplu tabanca alır. Bundan sonra eşkıyalığa başlar.
Zenginden alıp fakire verir
Yaklaşık 20 yıl eşkıyalık yapar. Kayseri ve çevresindeki zenginleri soyar, malları ve paraları fakirlere dağıtır. Halk arasında saygınlığı vardır.
Kayseri ve Talas’taki Ermeni ve Rumların takılarını alır. Kayserili zenginlerin de takılarını almaya kalkınca hükümete şikayet edilir. Jandarmalar yakalayamaz.
Kayseri o dönemler Ankara iline bağlı sancak merkezidir.
Çello bir gün arkadaşı Göçük Hasan’la Kayseri’den Ankara’ya gitmekte olan bir posta arabasını Boğazköy çıkışında soyar. Olay İstanbul’daki padişaha intikal eder. Bu duruma çok kızan Padişah, sivil giyimli zabitler (subaylar) gönderir. Onlardan birisi Çöllo’yu Tomarza civarında vurur öldürür. Bir rivayete göre ise Adana civarında yakalanır ve Anavarza Kalesi'nde hapsedilerek idama mahkum edildiği belirtilir.
Adına ağıtlar yakılır.
ÇÖLLO'NUN AĞIDI
Aşiret elinden kendisi Avşar
Görenler Çöllo'nun işine şaşar
Nedir Çöllo da tuttuğun işler
Avşar'ın aslanı sen misin Çöllo
İlikli heybeyi terkiye astı
Papazın kızının saçını kesti
Göcük Hasan'la Yozgat'ı bastı
Tanımaz bir canı, bir adam Çöllo
Çöllo'nun meskeni fakirin yurdu
Fakir fukaraya ihsanı vardı
Ermeni'den aldı yoksula verdi
Kutmunun, kumaşın harmanı Çöllo
Kayseri yurduna bir cenk kuruldu
Cem oldu ahali orda derildi
Ağzıaçık dört zaptiye vuruldu
Görenler seyretsin al kanı Çöllo
Erciyes dağını kantar mı tartar
Tartarım diyenin belası artar
Gel Çöllo şimdicik yakayı kurtar
Fakirin atası sen misin Çöllo
Talas'ın yolunda kesilen saçlar
Saçı kesilenler nizaha başlar
Nedir Çöllo'da yaptığın işler
Fukara babası sen misin Çöllo
Kızlar altın takmaz oldu saçına
Senin ünün gitti Çin'e, Meçin'e
Gazeteler gitti Moskof içine
Titrettin Frengistan'ı Çöllo
Aynalı martinin parlar kucakta
Gümüşlü cezvesi kaynar ocakta
Yüce dağ başında, sarı sıcakta
Göresin mi geldi elini Çöllo
Senin için kitlendi bu kadar merkez
Korkunu çekiyor her yerde herkes
Tekgöz'de vurduğun beş tane Çerkez
Tavuk mu zannettin insanı Çöllo
Postayı vurmakla sen çok yanıldın
Dua edenlerden inkizar aldın
Dokuz yüz lirayı yekten de aldın
Darlığına noksan kaldı mı Çöllo
Kavgaya girince koç gibi yürür
Martini, dürbünü cihanı görür
Zenginden alır da züğürde verir
Fakura babası sen misin Çöllo
Bilmem deli misin bilmem serseri
Tam öğleyin basılır mı Kayseri
Peşinde dolanıyor beş bin süvari
Dünyanın sultanı sen misin Çöllo
Bir Aslan türemiş Avşar elinde
Bal akıyor dudağında, dilinde
Iras geldim Kayseri'nin yolunda
Tanrı'nın aslanı sen misin Çöllo
Kıl namazını da Hakkına yalvar
Yardımcın olsun cihanı server
İngiliz, Fransız, kör Moskof derler
Onlar da hayatını çekiyor Çöllo
Sağ yanında Hasan, solunda Eyvaz
Uykusun uyumaz Kayseri, Sivas
Çıkmış yücesine ediyor avaz
Tanrı'nın aslanı sen misin Çöllo
Çöllo dersen de bir Hakkın kulu
Ağca Kayalıoğlu Zarbın gördü
Önünde yürüdü bir bölük ordu
Paşalara kurşun atıyor Çöllo
Yatmazdı gecede gezerdi karda
Gene ahaliyi koymaz zararda
Avidik derede, Müzekkere'de
Orta yere dikti cidayı Çöllo
Aşık Abdurrahman mekanın nere
Sürmeli Traş da kaşları kara
Atından ileri diz getir yere
Haksızlara cıda atıyor Çöllo
KAYNAK: Mustafa Gürbüz (1335-Sarız), Ali Yakut (1937-Pınarbaşı), Hüseyin Dönmez (1903-Kayseri), Mustafa Yalçınkaya (1948-Pınarbaşı)
