Tabakhaneye b.k mu yetiştiriyorsun! Soru cümlesi gibi görünse de aslında yargıyı ifade eder… Acele edenlere karşı kullanılan bir deyimdir. Çıkış hikayesi ise şöyledir:
"Tabakhane nedir?" diye bir giriş yaparsaki daha bir netlik kazanacak sanki deyim halinde günümüze ulaşan bu sözün hikayesi...
Tabakhane nedir?
Hayvan postunun işlenerek, kullanılacak hale getirildiği yere "Tabakhane", bu mesleği yapan kişilere ise "tabak" denir. Arapça kökenli debbāġ, derici veya deri işçisi olarak da tanımlanabilir.
Köpek dışkısının sırrı
Tabakhanelerde, hayvanların derilerinin işlendiği atölyelerde taze köpek b.klarına ihtiyaç duyulurmuş. Köpek dışkısı içinde bekletilen deri yumuşak, kıl köklerinden arınmış, gözenekleri açık, ince, homojen ve kaliteli olurmuş (Gelişen kimya sektörüyle birlikte bu gereksinim sona erdi).
Tabaklar, köpek dışkısına ihtiyaç duyduklarından dolayı, kimi zaman tabakhane önlerinde köpek beslerler kimi zaman da etraftaki insanlara para karşılığında köpek pisliği toplatırlarmış.
Zaman içerisinde bu durum neredeyse bir meslek haline gelmiş ve tabakhanelerin olduğu yerlerde çoluk çocuk ellerinde teneke maşrapalar köpek b.ku toplarlarmış.
Bu işin püf noktası ise; köpek pisliğini taze olması imiş, ancak o zaman iyi işlev görüyormuş. Tam da bu yüzden toplayıcılardan biri, köpek pisliğini, tazeliğini koruması için koşa koşa tabakhanelere yetiştirirmiş. Yolda birini koşarken görenlere de “Tabakhaneye b.k mu yetiştiriyorsun” denirmiş.
O eski günlerden kalma bu söz, günümüze kadar ulaşmış ve serüvenine "telaş durumunu" tasvir etmek adına kullanılan deyim olarak devam etmektedir.
