Pedagog Dr. Adem Güneş'e göre çocuklara tuvalet alışkanlığı nasıl kazandırılır? Tuvalet eğitiminde 3 gün kuralı nasıl uygulanmalıdır? Nelere dikkat edilmelidir?

Uzman gözüyle çocuklara tuvalet alışkanlığı kazandırmanın yöntemini ve dikkat edilmesi gereken hususları irdeleyelim...
Pedagog Dr. Adem Güneş anlatıyor:
Tuvalet eğitiminin en önemli unsuru, çocuğun idrar yollarındaki değişikleri içsel olarak takip edebilmesi ile başlar.
Kaygı ve gerginlik içinde olan bir yetişkin çocuğun kendi bedenini, idrar yollarında gelişen değişikleri izlemesine engel olur.
Her ne kadar tuvalet eğitim zamanının çocuk 18 aylıkken başladığı düşünülse de bu çocuktan çocuğa değişir.
Tuvalet eğitiminin vaktinin geldiğini anlamanın en iyi yolu, çocuğun tuvaletini artık ‘durarak’ yaptığını fark etmekle başlar.
Çocuklar normalde tuvaletlerini ‘yürüyerek’ yaparlar, ancak idrar yolları kaslarını kontrol edebilecek yetiye geldiklerinde, artık yürüyerek değil, ayakta durup, bekleyip, tuvaletlerini yapıp sonra yürümeye devam ederler.
Çocuğun tam da anne babasının karşısına geçip, onların gözünün içine baka baka tuvaletini yapmaya başlaması, tuvalet eğitiminin vaktinin geldiğini işaret eder. Daha sonra üç gün kuralına geçilmeli.

Üç gün kuralı nedir?

Tuvalet alışkanlığı, çocuğun ‘ıslaklıktan kaynaklanan rahatsızlığı hissetmesi ve bir çözüm arayışına girmesi ile başlayan bir eğitimdir.

Birinci gün sızdıran bez kullanılmalı. Ne kadar kaliteli ve sızdırmaz bez kullanılırsa, çocuğun tuvalet alışkanlığı o denli gecikir.
Tuvalet eğitiminin başlayacağı gün, çocuğa bağlanacak bez ıslaklığı dışarı sızdıran bir bez olmalıdır. Çocuk ıslaklığın verdiği rahatsızlığı hissetmeli, bu yeni durumu fark ederek idrar yolları kaslarını adım adım kullanmaya kendi içinde çaba hissetmelidir.

İkinci gün, bez tamamen çıkarılmalı. Çocuğa “İstersen artık bez bağlamayayım” teklifinde bulunun. Bez bağlamadan külot ve pantolon giydirin. Çocuk tuvaletini altına yaptığında ıslaklığın verdiği rahatsızlığı daha çok hissedecek, ne yapması gerektiği konusunda çözüm arayışlarına girecektir kendince.

Üçüncü gün ise kendi çözümlerini kendileri üretmeye başlayacaklardır. Bazı çocuklar ne olduğunu tam fark edememiş olabilir. Bu durumda onun boy hizasına gelip “Rahatsız oluyorsun değil mi? İstersen çişin geldiğinde tuvalete yapabilirsin. Gel beraber gidelim” demek, onu rahatlatacak ve daha kolay öğrenmesini sağlayacaktır.

Peki, gece tuvalet eğitimi nasıl verilmeli?

Aslında zor olan gündüz tuvalet alışkanlığıdır. Çocuk gündüz tuvalet alışkanlığını kazandıktan sonra ‘kendiliğinden’ gece alt ıslatmalarını bırakır. Bunun için gündüz tuvalet eğitimi tamamlandığı günden 3 gün sonra gece bez bağlanması sonlandırılabilir. Gece alt ıslatmalarının kesilmesi, bir eğitimle değil, gündüz kazanılan alışkanlığın devamı ile olur.

TUVALET EĞİTİMİNDE BUNLARI YAPMAYIN

  • Abartılmış duygulardan ve tepkilerden kaçının!
  • ‘Tuvaletin var mı?’ diye sıkça sormayın.
  • Kakasını çocuğa göstermeyin.
  • Tuvalette bekletmeyin.
  • Paniklemeyin, acele etmeyin.

NOT: Yazarın 22 Aralık 2016 tarihinde Hürriyet'te yayınlanan yazısıdır.