Selim Sırrı Tarcan'ın kısa hayat hikayesi nasıldır? Selim Sırrı Tarcan'ın Türkiye'ye hizmetleri nelerdir? Selim Sırrı Tarcan sporda neler yapmıştır?

Selim Sırrı Tarcan dendiğinde akla spor gelir... Çünkü onun titri zengin olsa da genelde spor içeriklidir.

Beden terbiyesi ilmine gönül veren, sporcu, beden eğitimi öğretmeni, olimpiyat temsilcisi, yazar ve siyasetçi gibi çok kimliği olan Selim Sırrı Tarcan’ı yakından tanıyalım...

Yunanistan'da dünyaya geldi

1874 yılında, Yunanistan sınırları içindeki Tesalya’da dünyaya gelir. 2 yaşında babası şehit düşer ve ailesiyle birlikte İstanbul'daki dayısının yanına gelir.

Bir süre sonra dayısı, II. Abdülhamit’e muhalefet ettiği gerekçesi ile sürgüne gönderilir. Selim Sırrı, dayısının sürgüne gönderilmesi sonrası yatılı olarak Galatasaray Lisesi’nde kayıt olur.

Galatasaray Lisesi’nde efsanevi beden öğretmeni Ali Faik Bey’den (Ali Faik Üstünidman) ders görür.

Subay olarak atanır

Kara Mühendislik Mektebi’ne gider ve eğitimini 1895 yılında tamamlamasının ardından İzmir’e İstihkam Subayı olarak atanır.

Komutanlarının izniyle İzmir Sultanisi'nde jimnastik öğretmeni olarak dersler verir.

1897’de "Darülirfan" adlı özel bir spor okulu açar.

Dönemin önemli dergisi Servet-i Fünun’da spor editörlüğü ve yazarlığı yapar.

1907’de İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne üye olur ancak Meşrutiyet ilan edildikten sonra merkezle ilişkileri bozulunca istifa eder. Meşrutiyetin ilanı ile kolları sıvar ve 1908’de ilk Millî Olimpiyat Komitesi’ni kurulmasını sağlar.

28 Mayıs 1909’da Berlin’deki Uluslararası Olimpiyat Komitesi toplantılarına katılır ve aynı yıl İsveç Kraliyet Askeri Beden Eğitimi ve Jimnastik Akademisi’ne başlar.

Beden terbiyesinin ilmi ve terbiyevi şeklini öğrenmek için gittiği Stockholm’de, İsveç kralı ile tenis oynar ve uzun yıllar kralın yakın dostu olur.

Yurda dönüşü sonrası 1910’da askerlikten istifa eder ve Eğitim Bakanlığı’nda Beden Terbiyesi Müfettişi olarak çalışmaya başlar.

Ülkemizin ilk beden eğitimi öğretmenlerini yetiştirir.

Terbiye ve Oyun Dergisi'ni çıkarır.

Kız öğrencilerin de beden eğitimi dersi almasını sağlar.

1916’da Fenerbahçe'nin stadının olduğu yerde ilk idman bayramını düzenler.

Voleybol ve boksun kurucusu

1 Kasım 1922’de İstanbul'un Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti’ne bağlanmasının ardından Galatasaray Lisesi Beden Eğitimi Öğretmeni olarak atanır.

İsveç’teki yöresel kültür ögelerinin önemini fark etmesinin ardından zeybek oyunlarını derlemiş ve modernize etmiştir. Zeybek oyununa kadınları da dahil etmiştir. Bu oyuna "Tarcan Zeybeği" denir.  1925’te Mustafa Kemal İzmir’e geldiğinde, kız öğretmen okulu öğrencilerinden Mualla Hanımla birlikte zeybek gösterisi yapar.

Türkiye’de voleybol ve boks sporunun kurucusu olarak kabul edilir.

"Dağ başını duman almış" diye başlayan, Gençlik Marşı’nı Türkçe’ye kazandırır. (İsveçli besteci Felix Körling’e ait “Tre Trallade Jantor” adlı şarkının notalarını ülkeye getirip, İstanbul Erkek Muallim Mektebi Türkçe öğretmeni Ali Ulvi Elöve’den notalara söz yazmasını ister.)

1924'te Beden Terbiyesi Baş Müfettişi olarak atanır. 11 yıl boyunca bu görevde hizmet verdikten sonra 1935 yılında emekliye ayrılır.

Tek partili TBMM’de 5., 6. ve 7 dönemlerde, Cumhuriyet Halk Partisi Ordu milletvekili olarak görev yapar.

2 Mart 1957’de İstanbul’da hayatını kaybeder.

Eserleri

58 kitabı vardır. Radyo konuşmaları kitaplaştırmıştır.

2500’den fazla makale yazmıştır.

1500’den fazla konferans vermiştir.

 En önemli eseri Terbiye-i Bedeniye Nazariyatı ve Usulü'dür (Beden Eğitiminin Kuramı ve Yöntemi).

Eserlerinden bazıları

Kaynak: 1, 2, 3